%0 Journal Article %T تحلیل الگوی دینامیکی و همدیدی بارش‌های سنگین در جنوب‎غرب خزر و غرب ایران (مطالعه موردی: بارش مورخه 14/8/1383) %J پژوهش های جغرافیای طبیعی %I دانشگاه تهران %Z 2008-630X %A یاراحمدی, داریوش %A مریانجی, زهره %D 2011 %\ 09/23/2011 %V 43 %N 76 %P 105-120 %! تحلیل الگوی دینامیکی و همدیدی بارش‌های سنگین در جنوب‎غرب خزر و غرب ایران (مطالعه موردی: بارش مورخه 14/8/1383) %K ایران %K بارش %K دینامیک %K همدید %K همگرایی %R %X برای شناخت بهتر از بارش‌های سنگین یک منطقه، لازم است تا مطالعات کافی از شرایط دینامیکی و همدیدی رخداد بارش در آن منطقه صورت بگیرد. بدین منظور، پژوهش حاضر، به تحلیل دینامیکی و همدیدی بارش سنگین در تاریخ 14/8/1383 که در غرب ایران و جنوب‎غرب دریای خزر رخ داده می‌پردازد. برای انجام این پژوهش، پارامترهای دما، ارتفاع ژئوپتانسیل، رطوبت، باد و فشار سطح دریا در سال 2004 برای تمام سطوح استاندارد تهیه شد؛ سپس شبکه‌ای که بتواند تحلیل قابل قبولی از رخدادهای هواشناسی ارائه بدهد و تا حدّ ممکن سامانه‌های همدیدی در آن نمایان باشد، طرّاحی شد. در مرحله‎ی بعد پارامترهای جوّی بر روی این شبکه، با استفاده از نرم‎افزار گردس کشیده شد. برای بررسی و تحلیل بهتر به‎مدّت یک هفته، نقشه‌های روزهای وقوع، قبل و بعد از بارش ترسیم شد. نتایج نشان می‌دهد که در روز چهاردهم آبان 1383 در جنوب‎غرب خزر سامانه کم‎فشاری در سطح زمین گسترش یافته است. همچنین در این روز، شکل‌گیری ناوه در ترازهای میانی جو و فرارفت هوای سرد نیز مشاهده شده است. محور ناوه‎ی مذکور با محور جت‎باد شمال خزر همراهی دارد. وضعیّت مؤلّفه نصف‌النهاری باد باعث افزایش شیو افقی فشار شده است که خود موجب افزایش همرفت و ایجاد تاوایی مثبت شده است. این شرایط با تشدید سرعت قائم، مؤلّفه‎ی آزمین‌گرد باد را تقویّت کرده است و موجب تشدید ناپایداری کژفشاری و افزایش جریان‎های صعودی ‌گردیده است. وضعیّت همگرایی و تاوایی تراز 500 هکتوپاسکال این روز، نشان‎دهنده‎ی شرایط مساعد جریان‌های صعودی در جنوب‎غرب خزر و نوار مرزی غرب کشور است. سامانه‎ی ناپایدار در روز پانزدهم آبان به‎تدریج در جنوب‎غرب خزر و غرب به‎دلیل از بین‎ رفتن ناوه‎ی مذکور و فرارفت هوای سرد و همچنین غلبه‎ی شرایط واگرایی در سطوح بالای جو و پُرفشاری در سطح زمین، تضعیف و ناپدید می‌شود که این به معنی توقف بارش در این منطقه است. %U https://jphgr.ut.ac.ir/article_23073_601a83ac9f0c4b2b9cf191803f184277.pdf