%0 Journal Article %T تحلیل اختلاف درجۀ حرارت هوا و دریا بر بارش‌های سنگین و فراگیر سواحل جنوبی خزر طی فصل پاییز %J پژوهش های جغرافیای طبیعی %I دانشگاه تهران %Z 2008-630X %A رورده, همت اله %A صفرراد, طاهر %D 2017 %\ 03/21/2017 %V 49 %N 1 %P 71-83 %! تحلیل اختلاف درجۀ حرارت هوا و دریا بر بارش‌های سنگین و فراگیر سواحل جنوبی خزر طی فصل پاییز %K اختلاف درجة حرارت دریا و هوا %K بارش سنگین و فراگیر %K سواحل جنوبی خزر %K فصل پاییز %R 10.22059/jphgr.2017.61580 %X در پژوهش پیش رو ارتباط بین اختلاف درجة حرارت سطح دریا و هوا بر بارش‏های سنگین و فراگیر سواحل جنوبی خزر طی فصل پاییز بررسی شده است. داده‏های روزانة بارش ایستگاه‌های سینوپتیکِ آستارا، بندر انزلی، رشت، رامسر، بابلسر، قائم‏شهر، و گرگان طی سال‏های 1986 تا 2013 گردآوری شد. روزهایی که مقدار بارش آن‌ها حداقل در پنج ایستگاه بیشتر از صدک 95 آن سال بود به عنوان روزهای بارش‏ سنگین و فراگیر تعریف شد. مشخص شد که افزایش  در بخش‏های جنوبی خزر بارش‌های سنگین و فراگیر را فقط در بخش شرقی منطقة مورد مطالعه به صورت معناداری افزایش می‏دهد. با بهره‏گیری از روش ادغام وارد و محاسبة همبستگی بین داده‏ها، سه خوشه تشخیص داده شد: خوشة اول بیشینة شیو  در راستای شمال‏ غرب به جنوب شرق؛ خوشة دوم در راستای شمال به جنوب؛ و خوشة سوم در راستای غرب به شرق را بیان می‏کنند. ایستگاه‏های واقع در شرق منطقة مورد مطالعه در خوشة دوم بارش بیشتری داشتند؛ برعکس، ایستگاه‏هایی که در غرب قرار داشتند طی خوشة سوم بیشترین بارش را دریافت می‏کردند. بر اساس واکاوی همدیدی خوشه‏ها، استقرار هستة پُرفشار در شمال غرب دریای خزر سببِ ریزش هوای سرد از عرض‏های شمالی‏تر و ایجاد بارش‌های سنگین و فراگیر در منطقه می‏شود. %U https://jphgr.ut.ac.ir/article_61580_6dfc3546c5e5533bc4b0a39526677ff5.pdf