%0 Journal Article %T شناسایی الگوهای ناهنجاری‌های همدیدی منجر به خشکسالی‌ها و ترسالی‌های فراگیر ایران %J پژوهش های جغرافیای طبیعی %I دانشگاه تهران %Z 2008-630X %A محمودی, پیمان %A طاوسی, تقی %A کردی تمندانی, صابره %D 2022 %\ 04/21/2022 %V 54 %N 1 %P 1-20 %! شناسایی الگوهای ناهنجاری‌های همدیدی منجر به خشکسالی‌ها و ترسالی‌های فراگیر ایران %K دریای عرب %K دریای مدیترانه %K دریای سرخ %K کم فشار %K پرفشار %K انتقال رطوبت %K سیبری %R 10.22059/jphgr.2022.267431.1007286 %X در این پژوهش، بر اساس یک آستانه فضایی، خشکسالی­­ها یا ترسالی­هایی که حدود 75 درصد و بیشتر ایستگاه­های مورد مطالعه (43 ایستگاه همدید) را در دوره سرد سال (اکتبر-آوریل) در یک بازه زمانی 34 ساله (2009-1976) درگیر خود نموده بودند به عنوان خشکسالی­ها یا ترسالی­های فراگیر تعریف شدند. نقشه­های ترکیبی ناهنجاری­ها به تفکیک برای ماه­ها و فصل­­های دارای خشکسالی­ها و ترسالی­های فراگیر برای متغیرهای دمای سطحی، رطوبت ویژه، فشار سطح دریا، تابع جریان، باد برداری و مؤلفه مداری آن از روی داده­های مرکز ملی پیش بینی محیطی-مرکز ملی پژوهش­های جوی (NCEP/NCAR) تهیه شدند. نتایج نشان می­دهند که در زمان ترسالی­های فراگیر، استقرار یک کم فشار بر روی اروپا، یک پرفشار بر روی دریای عرب و یک کم فشار بر روی دریای سرخ، شرایط را برای انتقال رطوبت هم از جانب غرب و هم از جانب جنوب و جنوب غرب بر روی ایران فراهم می­کنند. اما در خشکسالی های فراگیر، استقرار یک پرفشار بر روی اروپا، استقرار یک کم فشار بر روی دریای عرب و وجود یک کم فشار بر روی دریای سرخ باعث اختلال در فرایند چرخند زایی دریای مدیترانه و همچنین انتقال رطوبت از دریای عرب و اقیانوس هند به داخل ایران می شوند. %U https://jphgr.ut.ac.ir/article_85752_0c149fc4ef9491d920723ec7ad6f91ba.pdf