TY - JOUR ID - 55340 TI - ارزیابی اثر تغییر کاربری اراضی از جنگل به کشاورزی بر برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک (مورد مطالعه: منطقۀ زرین‌آباد ساری) JO - پژوهش های جغرافیای طبیعی JA - JPHGR LA - fa SN - 2008-630X AU - برومند, مهری AU - قاجار سپانلو, مهدی AU - بهمنیار, محمد علی AU - سالک گیلانی, سروش AD - کارشناس ارشد گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری AD - دانشیار گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری AD - استاد گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری AD - مربی گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 47 IS - 3 SP - 435 EP - 449 KW - تغییر کاربری اراضی KW - جنگل KW - شالیزار KW - کربن آلی KW - کشت دیم DO - 10.22059/jphgr.2015.55340 N2 - به‌منظور بررسی اثر تغییر کاربری اراضی از جنگل هیرکانی به اراضی کشاورزی دیم (کلزا) و آبی (شالیزار) بر برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک در منطقة زرین‌آباد ساری، از هر کاربری در چهار تکرار از دو عمق 0-20 و20-50 سانتی‌متر نمونه‌برداری شد. براساس نتایج، تغییر کاربری اراضی جنگل به شالیزار سبب افزایش مقدار واکنش خاک از 43/6 به 52/7 شد؛ اما تبدیل آن به کشت دیم (کلزا) اثر معنا‌داری بر واکنش خاک نداشت. تغییر کاربری اراضی جنگل به دیم به کاهش 5/46 درصدی کربن آلی منجر شد که این کاهش در تبدیل جنگل به شالیزار، 38 درصد بود. مقدار نیتروژن نیز طی تغییر اراضی جنگل به کشت دیم کاهش یافت؛ اما این کاهش در تبدیل آن به شالیزار معنادار نبود. تغییر کاربری سبب افزایش چهار‌برابری مقدار فسفر جذب‌شدنی در اراضی دیم و افزایش دوبرابری در اراضی تبدیل‌شده به شالیزار شد؛ اما بر مقدار پتاسیم جذب‌شدنی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک اثری نداشت. کمترین مقدار قابلیت هدایت الکتریکی، در کشت دیم مشاهده شد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود که هرگونه تغییر کاربری در منطقه با احتیاط صورت گیرد و در اراضی تغییریافته، با به‌کارگیری شیوه‌های کارامد مدیریت اراضی، اثرهای نامطلوب حاصل از تغییر کاربری تعدیل شود. UR - https://jphgr.ut.ac.ir/article_55340.html L1 - https://jphgr.ut.ac.ir/article_55340_9b6e6b9a84a4167392326af3eb1a8591.pdf ER -