TY - JOUR ID - 60824 TI - نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی استقرارهای دوران مس و سنگ در شهرستان بستان‌آباد؛ آذربایجان شرقی JO - پژوهش های جغرافیای طبیعی JA - JPHGR LA - fa SN - 2008-630X AU - ناصری صومعه, حسین AU - نیکنامی, کمال الدین AD - دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس AD - استاد تمام و مدیر گروه باستان‌شناسی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 48 IS - 4 SP - 533 EP - 556 KW - الگوی استقرار خطی KW - بستان‌آباد KW - توزیع فضایی KW - عوامل طبیعی KW - مس و سنگ DO - 10.22059/jphgr.2016.60824 N2 - در سخن از الگوی استقرارهای باستانی و چگونگی چیدمان آن در یک منطقه ناگزیر نقش محیط و بسترهای آن در چشم‏انداز جغرافیایی پُررنگ می‏شود. نحوة توزیع جمعیت و سکونتگاه‏های انسانی در یک ناحیة جغرافیایی تأثیر بسیاری در ساخت‏های کارکردی و فعالیت‏های انسانی دارد و، علاوه بر تأثیرپذیری از عوامل اجتماعی و فرهنگی، به منزلة بستر جغرافیایی فعالیت‏های انسانی، به میزان زیادی از پدیده‏های طبیعی تبعیت می‏کند. در این مطالعه نقش عوامل زیست‌محیطی در شکل‏دهی و توزیع فضایی استقرارهای انسانی در دوران مس و سنگ در شهرستان بستان‏آباد بررسی و مطالعه می‌شود. بدین منظور، 55 محوطه‌‌ـ که دربرگیرندة آثار مس و سنگ منطقه است‌ـ طی سه فصل بررسیِ باستان‏شناسی، شناسایی شد. این محوطه‌ها با استفاده از روش‏های آماری (برای تجزیه و تحلیل داده‏ها) و با درنظرگرفتن عوامل طبیعی همچون آب‌های سطحی، میزان بارندگی، ارتفاع، اقلیم، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، و شیب ارزیابی شدند. داده‏ها نشان می‏دهد ویژگی‏های جغرافیایی منطقه به‌ویژه منابع آبی، ارتفاع، و نوع اقلیم از عوامل مهم‌ شکل‏گیری الگوهای استقراری منطقه در دورة مورد نظر است و نحوة چینش محوطه‏ها، بیش از هر عامل محیطی دیگر، از این سه عامل تبعیت می‏کند. نقش حیاتی آب، به‌ویژه رودخانه‏ها، سبب شده تا محوطه‏ها به شیوة الگوی خطی در امتداد جریان رودخانه‏ها شکل بگیرند. UR - https://jphgr.ut.ac.ir/article_60824.html L1 - https://jphgr.ut.ac.ir/article_60824_a7c6e46e4a28a70e44d23127e24eeb70.pdf ER -