TY - JOUR ID - 68492 TI - تکامل لندفرم‌های اواخر کواترنری در پاسخ به تغییرات تکتونیکی فعال سطح اساس در منطقۀ طبس، ایران مرکزی JO - پژوهش های جغرافیای طبیعی JA - JPHGR LA - fa SN - 2008-630X AU - گورابی, ابوالقاسم AU - محمدنژاد, وحید AD - استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران AD - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه ارومیه Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 50 IS - 2 SP - 271 EP - 291 KW - ایران مرکزی KW - تکتونیک فعال KW - طبس KW - کواترنری KW - گسل DO - 10.22059/jphgr.2018.236825.1007078 N2 - در این پژوهش به بررسی شواهد و آثار زمین‏ساخت فعال در اطراف کویر طبس پرداخته شده است. برای تحلیل‏های کمّی لندفرم‏ها از تصاویر سنتینل و نقشه‏های زمین‏شناسی استفاده شده است. ژئومورفومتری رقومی‌ـ شامل اندازه‏گیری میزان جابه‏جایی و بالاآمدگی رسوبات و کانال‏ها، تحلیل نیمرخ‏های عرضی و طولی چشم‏اندازها، و ارتباط آن‏ها با داده‏های لرزه‏ای‌ـ اساس کار بوده است. نتایج پژوهش نشان‏دهندة فعالیت‏های شدید تکتونیکی طی کواترنری تا زمان حاضر در منطقه است. مقایسة الگوی تغییرشکل لندفرم‏های کواترنری پهنة پژوهش از قبیل مخروط‏افکنه‏ها، مسیل‏ها و زهکش‏ها، پرتگاه‏های گسلی، و چین‏ه ای فعال با شکل نیمرخ عمقی کانون‏های زمین‏لرزه‏ها بیانگر وجود سیستم گسلی معکوس مدفون در حد فاصل کوهستان شتری- پلایای طبس در منطقه هستند. فعالیت این سیستم‏ گسلی فعال، علاوه‏بر جابه‏جایی مسیل‏ها، چین‏خوردگی رسوبات کواترنر، رشد چین‏ها، ایجاد پرتگاه‏ها، تقطیع مخروط‏افکنه‏ها، و پیدایش درّه‏های بسیار عمیق کانیونی، موجب مهاجرت تحمیلی مخروط‏افکنه‏ها از جبهة کوهستان به طرف پلایای طبس (از قدیم به جدید) شده است. تداوم چنین تغییرشکل‏هایی به میزان بالا را می‌توان عامل اصلی تشکیل حوزة تنشی و توسعه و گسترش شکستگی‏ها و در نتیجه علت اصلی ایجاد زمین‏لرزه‏هایی با بزرگای بالا دانست که احتمال وقوع آن‏ها در آینده دور از انتظار نیست. UR - https://jphgr.ut.ac.ir/article_68492.html L1 - https://jphgr.ut.ac.ir/article_68492_8916bc7ccea1495d1f9b90411320eaf2.pdf ER -