TY - JOUR ID - 73364 TI - اقلیم شناسی رودبادها در خاورمیانه JO - پژوهش های جغرافیای طبیعی JA - JPHGR LA - fa SN - 2008-630X AU - محمدی, بختیار AU - علیجانی, بهلول AU - عمر صالح, آرام AD - استادیار اقلیم ‏شناسی، گروه اقلیم ‏شناسی، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه کردستان AD - استاد اقلیم ‏شناسی، دانشگاه خوارزمی AD - کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه کردستان Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 51 IS - 2 SP - 201 EP - 221 KW - خاورمیانه KW - رودباهای جنب حاره ای و جبهة قطبی KW - ناپایداری KW - هستة رودباد DO - 10.22059/jphgr.2019.257049.1007216 N2 - بسیاری از پدیده‏های اقلیمی سطح زمین در ارتباط با موقعیت رودبادها در سطوح فوقانی جو  هستند. این پژوهش با هدف شناخت موقعیت و فراوانی رودبادها در بخشی از نیمکرة شمالی (خاورمیانه) انجام شد. رودبادها در محدودة‏ وسیعی از صفر تا 120 درجة طول شرقی و صفر تا 80 درجة عرض شمالی در 5 تراز 300، 400، 500، 600، و 700 هکتوپاسکال طی دورة آماری 1965-2014 به‏صورت ساعتی بررسی شدند. نتایج نشان داد که از نظر زمانی و مکانی تغییرات عمده‏ای در فراوانی و سرعت رودبادها در طول سال به‏وجود می‏آید. در دورة سرد سال فراوانی رودبادها و سرعت آن‏ها در عرض‏های جغرافیایی 20 تا 30 درجة شمالی بیشینه است. در دورة گرم سال فراوانی و سرعت رودبادها در مناطق یادشده کاهش می‏یابد و به عرض‏های 35 تا 45 درجة عرض شمالی منتقل می‏شود. در همة ترازهای جو اغلب می‏توان دو کمربند پیوسته از بادهای شدید را در عرض‏های جغرافیایی 20 تا 30 درجة شمالی و 50 تا 60 درجة شمالی مشاهده کرد. در میان این دو کمربند می‏توان چهار هستة رودباد اصلی (شرق چین و بخشی از خاورمیانه، همچنین غرب اروپا و بخشی از مناطق مرکزی و جنوب روسیه) را شناسایی کرد. UR - https://jphgr.ut.ac.ir/article_73364.html L1 - https://jphgr.ut.ac.ir/article_73364_a547048461fd5f0336d310dfa38bf118.pdf ER -