ارزیابی و پهنه‌بندی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش دامنه‌های شمالی آلاداغ (مطالعه موردی: حوضه زهکشی چناران در استان خراسان شمالی)

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه تهران

چکیده

این تحقیق به منظور ارزیابی و شناخت مکانیزم عوامل موثر در وقوع زمین لغزشهای حوضه چناران و پهنه‌بندی این پدیده بر اساس عوامل اثر گذار با مدل LIMانجام شد. ابتدا با انجام مطالعات و بررسیهای میدانی عوامل موثر در وقوع زمین لغزشهای حوضه شناسایی و با استفاده از مدل «روش شاخص زمین لغزش »(LIM) ارزیابی و بر اساس وزن هر یک در مدل، پهنه‌بندی خطر زمین لغزش صورت گرفت. سپس از طریق انقطاع نقشه پراکنش زمین لغزشهای موجود با نقشه پهنه‌بندی پتانسیل خطر زمین لغزش در حوضه، کارایی این مدل در پهنه‌بندی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که، به دلیل وجود لایه‌های غیر قابل نفوذ رسی، مارنی و تبخیری و سیمان انحلال پذیر کربناته در سازند شوریجه (Ksh)، این واحد سنگی با دارا بودن بیشترین وزن)3341/2(Lnwi=، عامل اساسی در لغزش خیزی حوضه می باشد. سپس لایه‌های آبدار زیر زمینی ،افزایش وزن ناشی از رشد درختان تنومند در باغات ، اثر غیر مستقیم طیف ارتفاعی(1715-1570) و فرایندهای حاصله، شیب مناسب(7/78-38درجه)، زیربری دامنه توسط رودخانه چناران و نقاط با برف ماندگار در قالب عوامل موثر در کاهش و افزایش تنش برشی، به ترتیب بیشترین تأثیر را در زمین لغزش حوضه دارند. حدود35/89 درصد از لغزشهای حوضه در مناطق با پتانسیل خطر زمین لغزش خیلی زیاد واقع شده‌اند که قابلیت این مدل در پهنه‌بندی زمین لغزش را نشان می دهد.
کلیدواژه‌ها: حوضه چناران، آلاداغ، ارزیابی عوامل، پهنه‌بندی زمین لغزش، مدل LIM .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation and Zonation of Effective Factors on Landslide Occurrence of Aladagh Northern Slopes

چکیده [English]

Abstract
This survey accomplished for asessment and mechanism recognition of Chenaran watershed landslide effective factors and its zonation based via LIM model. primarily recognized effective factors, through studing and field survey and evaluated by Landslide Index Method(LIM) then based on their weight in model, landslide hazard zonation was done.then evaluated this model competence in zonation,by cross operation between landslides and zonation maps.the results show that, Shurijeh formation(Ksh) consists of clay, marly & evaporites impermiable layers,soluble calcareous sement and maximal weight(Lnwi=2.3341) is very important factor for landslide generating in Chenaran watershed. then aquifers,garden landuse,altitude(1570-1715 meters) and its processes,slope(38-78.8 degrees) ,Chenaran river undercutting and snow cover agent in shape of effective factors at mitigation shearing resistance and augmentation shearing stress have maximal impact at basin,s landslide.about 89.35 percent of basin,s landslides are located in areas with richly potential that shows this model ability at landslide zonation.

Keywords: Chenaran watershed, Aladagh, Factors evaluation, Landslide zonation, LIM model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chenaran watershed
  • Aladagh
  • Factors evaluation
  • Landslide zonation
  • LIM model