تحلیل سینوپتیکی موج سرمای فراگیر 1382 در ایران

نویسنده

دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

تغییرات شدید دمایی پدیده‌ای نامطلوب برای زیست جانوران و گیاهان و اثرات نامطلوبی نیز بر عناصر طبیعی، سازه‌ها و تاسیسات دارد. وقتی دمای هوا از حد معینی پایین می‌رود شرایط برای زیست و فعالیت مطلوب جانداران دچار اشکال می‌شود. چون که هر مرحله از فعالیت زیستی نیازمند دمای معینی است که این محدوده دمایی را آستانه دمایی می‌گویند. چنین آستانه‌هایی را نیز می توان برای سازه‌ها ماشین‌ها و تاسیسات قائل شد. وقتی دما به زیر صفر نزول می کند اثر دما بر برخی از عناصر جان‌دار و غیر جاندار تشدید می‌شود. در موج سرمای 20 تا 25 آذر ماه 1382 تعداد کثیری انسان و حیوان تلف شده و آمد و شد در بسیاری از شهر ها و جاده‌های کوهستانی دچار مشکل جدی شد. به دلیل نفوذ یک موج سرمای گسترده به داخل کشور در روزهای 21 تا 23 آذر ماه،بین 70 تا 5/75 درصد از پهنه کشور دچار یخبندان شد. به دلیل بزرگی پهنه زیر پوشش دمای پائین در سطح کشور فشار گاز به شدت تقلیل پیدا کرد و گرمایش منازل و مراکز اداری و آموزشی دچار مشکل جدی شد. در این تاریخ به دلیل نفوذ زبانه ای از پرفشار سیبری که در اطراف دریاچه بایکال شکل گرفته بود دمای هوا افت قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده که کاهش دما در اکثر ایستگاه ها بیش از 15 درجه سلسیوس بوده است. در ترازهای 700 و 500 هکتوپاسکال مرکز ارتفاع زیادی از قبل از شروع موج سرما بر روی شرق اروپا قرار داشت که در روزهای بعد در محدوده شمال غرب دریای خزر و شرق اوکراین استقرار پیدا کرده و باعث حرکت کند ناوه و بلوکه شدن آن در شرق ایران و افغانستان شد به طوری که برای مدت 4 تا 5 روز بخش اعظم کشور به خصوص نیمه غربی آن تحت تاثیر یک پشته عمیق قرار گرفته و سبب تداوم ریزش هوای سرد بر روی ایران گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Synoptical Analysis of Intensive Coldness in Iran 2003

چکیده [English]

Intense temperature variations are not only an unfavorable phenomenon for life but have adverse effects on natural elements of structures and installations. When the temperature falls bellow certain levels, the conditions for organic activity become harsh. This level is known as temperature threshold of life. Similar thresholds can also be defined for machinery, structures and installations. Further, when the temperature falls below zero degrees centigrade, its effects on living and non-living elements of the environment are greatly enhance. The December 10th-15th 2003 cold wave killed a number of human and animals hampered the intercity as well as urban traffic. Between 70 to 75 percent of the area of the country was frozen due to penetration of an extensive cold wave on December 11th-12th 2003, for the width of low. Temperature Goveraga in Iran, ING pressure has declined considerably and the houses administrations and didactic centers warm up process has serious problems. which was resulted from a Siberian high pressure trough formed around Baikal Lake. This led to a considerable fall of temperature amounting to more than 15°C in most of the stations. A high elevation center at 500 to 700 hecto-Pascal levels formed prior to the beginning of cold wave on the Eastern Europe and moved over Caspian Sea and eastern Ukraine in the following days leading to slow down of the trough and its blockage in eastern Iran and Afghanistan, for 4-5 days, amplitude portion of country specially western half, has been affected by Rick, thus resulting in continuation of cold weather fall over Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • synoptic climatology
  • Cold wave
  • Siberian High Pressure