طبقه‌بندی اقلیمی چندمعیاری نواحی کشت انگور در ایران

نویسندگان

چکیده

امروزه استفاده از شاخص‌های اقلیمی برای ارائه گروه‌بندی‌های مستدل نواحی کشت محصولات کشاورزی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بر این اساس، در ناحیه‌بندی مناطق کشت انگور نیز عوامل آب‌وهوایی، به‌ویژه در کیفیت محصول ثابت شده است. هر چند که تأکیدات در این زمینه عمدتاً مبتنی بر شاخص حرارتی بوده است ولی اصولاً استفاده از روش‌های تک‌پارامتری کفایت لازم را برای ناحیه‌بندی ندارد. بر این مبنا از مقادیر ماهانة دمای حداقل، دمای حداکثر، مقدار بارش، درصد رطوبت نسبی، میانگین سرعت باد، تعداد ساعات آفتابی، و همچنین مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل پنمن در 45 ایستگاه هواشناسی کشور طی ماه‌های ژانویه تا سپتامبر از 2005-1985 ـ که مطابق با سایت مرکز آمار ایران نواحی کشت انگور بودند ـ مقادیر 3 شاخص حرارت خورشیدی هاگلین، خنکی شبانه، خشکی (تراز آبی ریو) محاسبه شد. شاخص‌های مذکور تنوع اقلیم کشت انگور را در ایران نشان داد. آنگاه 16 گروه اقلیمی نواحی کشت انگور مطابق با روش تونیتو و کاربونئو (2004) به تفکیک مشخص شدند و سپس مشخصات آنها مورد بررسی قرار گرفت. در این گروه‌بندی، مناطق مرکزی و شرق ایران در گروه مناطقِ خیلی گرم با هوای گرم شبانه و نیز با خشکی خیلی زیاد قرار گرفت، در صورتی که سایر مناطق کشور دارای تنوع اقلیمی بود. با تکیه بر الگوهای ارائه شده در پژوهش حاضر، می‌توان مناطق جدید با پتانسیل رشد انگور را همراه با در نظر گرفتن کیفیت محصول شناسایی کرد و با استفاده از گونه‌های کشت‌شده در نواحی مختلف اقلیمی، حداکثر موفقیت را در کشت محصول در مناطق جدید به‌دست آورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Multicriteria Climatic Classification Grape-growing Regions in Iran

نویسندگان [English]

  • H Heidari
  • R Saeidabadi
چکیده [English]

Nowadays researchers are paying due attention to climatic parameters in order to offer justifiable grouping for farm products cultivation areas. Accordingly, the influence of climatic factors has already been proven in regard with the regionalization of vineyards. Although the temperature parameter has been emphasized so far, it seems that relying on single-parameter techniques has not been such effective in regionalization. Based on such an assumption from quantities of monthly minimum temperature, maximum temperature, precipitation, relative humidity, mean wind speed, and besides amount Penman potential evapotranspiriation in 45 synoptic stations of Iran in January-September from 1985-2005 that according SCI. Organization site were grape-growing regions, 3 index "Huglin's heliothermal, cool night, potential water balance index of Riou" have been calculated. These indices are representative of variability of viticultural climate of Iran. Then 16 climatic groups of grape-cultivation areas were identified using Tonietto and Carbonneau (2004) technique and their specifications were studied. Central and eastern regions of Iran were included in the hot region with hot nights and high aridity; while other regions enjoyed climatic variations. Based on the patterns introduced in this paper, it is possible identify new areas with higher potential for grouping grapes and achieving the highest yield in production, using different varieties of the cultivated grapes in different climatic areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Classification
  • Climate
  • grape
  • Iran