بررسی ارتباط مورفولوژی گیاهی با خصوصیات مورفومتری نبکاهای گونة «روماریا تورسستانیکا»

نویسندگان

چکیده

مدل‌سازی ارتباطات اکوژئومورفولوژیکی به‌دلیل کاربردهای متعددی از قبیل پیش‌بینی روند تغییرات توالی، تعدیل و تخریب اراضی، ارزیابی تأثیرات تغییرات اقلیمی، تغییرات در استفادة اراضی و احیای شرایط پایداری سامانه‌های مناطق خشک دارای اهمیت است. نبکا یکی از اشکال ناهمواری در مناطق خشک است که از فرایندهای بادرفتی و پوشش گیاهی تأثیر می‌پذیرد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباطات موجود بین خصوصیات مورفولوژی گونة گیاهی روماریا تورسستانیکا با عوامل مورفومتری نبکاها و ارتباطات داخلی موجود بین مؤلفه‌های مورفومتری نبکاست. بدین منظور، پارامترهای ارتفاع و قطر تاج پوشش گیاه و مؤلفه‌های قطر قاعده، ارتفاع و شیب دامنه 157 نبکا در امتداد 10 ترانسکت در منطقه خیرآباد سیرجان اندازه‌گیری شد. تکنیک رابطه‌سنجی بین پارامترهای گیاهی با مؤلفه‌های مورفومتری نبکا براساس آنالیز رگرسیون ساده و چندگانه تحلیل شده است. نتایج آنالیز رگرسیون ساده، حاکی از وجود ارتباط معنی‌دار بین مؤلفه‌های ارتفاع گیاه و ارتفاع نبکا در سطح احتمال خطای کمتر از یک درصد با ضریب تبیین 58 درصد برای رابطه خطی و 60 درصد برای توابع درجه 2 و 3 است. همچنین بین مؤلفه‌های قطر تاج پوشش گیاه با ارتفاع نبکا ارتباط معنی‌داری در سطح احتمال خطای کمتر از یک درصد با ضریب تبیین 54 درصد برای رابطه خطی و 58 درصد برای توابع درجه 2 و درجه 3 وجود دارد. نتایج آنالیز رگرسیون چندگانه مبین توجیه 74 درصدی تغییرات ارتفاع نبکا با دو مؤلفه عمودی و افقی پوشش گیاهی است. پارامترهای تاج پوشش و ارتفاع گیاه نیز 53 درصد تغییرات قطر قاعده نبکا را توجیه می‌کنند. نتایج آنالیز رگرسیون بررسی ارتباطات بین خصوصیات مورفومتری نبکاهای گونة روماریا تورسستانیکا، حاکی از ارتباط معنی‌دار بین مؤلفه‌های ارتفاع نبکا و قطر قاعده نبکا در سطح احتمال خطای کمتر از 1 درصد با ضریب تبیین 49 درصد برای رابطه خطی و درجه 2 و 50 درصد برای رابطه درجه 3 است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Relationships between Plant Morphology and Nebkha Morphometry Characteristic of Reaumaria Turcestanica in Khairabad Desert in Sirjan

نویسندگان [English]

  • M Pourkhosravani
  • A.A Vali
  • M Moayeri
چکیده [English]

Modeling is important in understanding complex ecogeomorphological relationships for useful applications, include: predicting the likely success of remobilizing dormant dune systems, managing and mitigating desertification and degradation of semi-arid land, assessing the impact of climate change, investigating the effects of changes in land use and reconstructing conditions responsible for the formation and stabilization of relict systems. Nebkha dunes have been proposed as a reliable rapid indicator of Aeolian erosion and vegetation. The aim of this paper is understanding the relationships between nebkha morphometry parameters together and with morphological characteristic of Reaumeria turcestanica. For obtaining objective of study we measure canopy cover and height of plant and elevation, diameter and slop for nebkha from 10 transects and 157 samples in khairabad area in Sirjan. The technical method used for investigation of relations was simple and multivariate regression analysis. Regression analysis showed a significant relationship ( <0.01) between plant height and nebkha elevation with coefficient of determination (R2) of 0.58 for linear relationship and 0.60 for both quadratic estimation. Also a significant relationship ( <0.01) exists between canopy cover and nebkha elevation with coefficient of determination of 0.54 for linear function and 0.58 for both quadratic estimations. Analysis Regression significant relationship ( <0.01) between nebkha height and nebkha diameter with R2 of 0.49 for linear and quadratic estimation and 0.50 for cubic function.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morphology
  • Morphometry
  • Nebkha
  • Sirjan