امکان‌سنجی نواحی مستعد توسعة اکوتوریسم در شهرستان تالش با بهره‌گیری از GIS

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

1 استادیار، ژئومورفولوژی، دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناسی‌ارشد، مدیریت جهانگردی، دانشگاه سمنان

3 پژوهشگر سنجش از دور و GIS، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان

چکیده

به منظور اجتناب از پیامدهای نامطلوب گردشگری، توسعة آن باید اندیشیده شده باشد. یکی از اولین اقدام‌ها جهت حصول به این مهم، شناسایی مکان‌های مناسب برای توسعة گردشگری و برنامه‌ریزی زمین است که در نهایت به الگوی بهینة توسعة مقصد گردشگری منجر می‌شود. شهرستان تالش به دلیل برخورداری از جاذبه‌های کم‌نظیر طبیعی، از منظر اکوتوریسم دارای پتانسیل‌های بسیار مناسبی است؛ اما، متأسفانه عدم مدیریت صحیح گردشگری و توسعة ناپایدار آن، با روندی فزاینده منجر به نابودی این منابع منحصر به فرد شده است. لذا، در این پژوهش با هدف شناسایی پهنه‌های مستعد توسعة اکوتوریسم بر آن شدیم تا ضمن شناسایی بهترین مکان‌ها، راهکارهایی جهت توسعة پایدار اکوتوریسم در شهرستان تالش ارائه دهیم. بدین منظور با بهره‌گیری از ابزار GIS و با استفاده از مدل اکولوژیکی اکوتوریسم برای ایران، پهنه‌های مستعد توسعة اکوتوریسم شناسایی شد. یافته‌ها حاکی از آن است که 406 کیلومترمربع از پهنه‌های شهرستان مناسب برای اکوتوریسم متمرکز و 1541 کیلومترمربع، مناسب برای توسعة اکوتوریسم گسترده است. همچنین، بخش مرکزی از بیشترین توان برای توسعة اکوتوریسم متمرکز و گسترده برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Feasibility Study of Ecotourism Regions in Talesh County Using GIS

نویسندگان [English]

  • Saeed Khodaian 1
  • Nazanin Fekrizad 2
  • Behrooz Arastoo 3
1 Prof. of Geomorphology, Shahid Beheshti University
2 M.A. in Tourism Management, Semnan University
3 PhD in GIS & Rs, Agricultural and Natural Resources Center of Semnan Province
چکیده [English]

Introduction
To avoid the adverse consequences of tourism, some decisions must be made about its development. To achieve this purpose, one of the first steps is to identify the suitable regions for tourism development and land use planning which will eventually lead to optimum model of development of tourism destination. Due to having unique natural attractions such as mountains, dense forests, rivers, up-country - historical villages, waterfalls and natural springs as well as beautiful beaches of the Caspian Sea, Talesh County has a very good potential for ecotourism. However unfortunately, the lack of proper tourism management as well as the unsustainable tourism development have led to destruction of these unique resources with a growing trend. As the largest county of Gilan province, this county is located in the west of this province.

Materials and Methods
According to the intended evaluation features of the research which aims at identifying the ecological capabilities and the regional zoning in terms of ecotourism development capabilities and nature-based tourism planning, the feasibility of the areas of ecotourism of the region was performed by the use of Geographical Information System (GIS) and the ecological model of ecotourism for Iran and with regard to the special conditions of the region. In this survey, the researcher used the Arc GIS 10 software in order to overlay the maps and create the layers. Moreover, she used the information which had been obtained through climatic data (temperature, precipitation, humidity, number of sunny days), topography, vegetation, soil texture, geology and protected areas. The model used in this study was the ecological model of ecotourism of land use development which had been proposed for Iran and had been based on the systemic analysis and multiple criteria evaluation. This model classifies the region into two groups of intensive and extensive ecotourism and each of which are classified and analyzed in two classes. The first class represents the most suitable condition and the second one represents the suitable condition for the development of ecotourism.
Results and discussions
To achieve an optimal model for the evaluation of the ecological potential of ecotourism, in the first step of the research, in this model the effective spatial and descriptive data were collected and then through georeferencing these data and linking them with the descriptive tables, the data layers were created. To achieve this purpose, the researcher used the Arc GIS 10 software. After the data layers were preparing based on data classification in evaluation model, the classified information was obtained. Then, through overlaying the maps, the spatial information was integrated together and based on their ratings, the potential regions for ecotourism development were identified and the extent of which were determined. To overlay the maps The findings suggest that 406 square kilometers of Talesh lands have the potential for development of intensive ecotourism and 1541 square kilometers of Talesh lands have the potential for development of extensive ecotourism. In addition, Markazi district has the most potential for the development of intensive and extensive ecotourism.

Conclusions
Given that the regions which are related to intensive and extensive ecotourism of the first type are mostly seen in plains and coastal areas of Talesh County, these regions have the necessary conditions for the development of water- base and coastal tourism activities as well as the rural tourism and agritourism. The regions which have the potential for intensive and extensive ecotourism of the second type are mostly located in the highlands of the county. These regions have the necessary conditions for the development of the mountain Sports and activities. Due to the existence of Marian and Agh Evlar up-country-Historical villages, the scientific and specialized tours are also recommended in this area. In general it can be concluded that most parts of the county have the necessary conditions for the development of ecotourism and it indicates that Talesh County has a high potential for ecotourism development. It is in such a way that about 19% of the total area of the county (406 square kilometers), is suitable for the development of the intensive ecotourism and 71% of its total area (1541 square kilometers) is suitable for the development of the extensive ecotourism. Moreover, given that Markazi district is of the most regions for the development of two types of intensive and extensive ecotourism, planning for the development of infrastructures and providing programs for tourism development in this region is very essential.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecotourism
  • Feasibility
  • Sustainable Tourism Development
  • Talesh County
  • GIS
آل‌شیخ، ع. ا.؛ مطهری، س.؛ خوشنام، ﻫ.؛ گنجعلی، ل.؛ پهلوان، ع. (1388). برنامه‌ریزی محیط‌زیست با روش فرایند برنامه‌ریزی و GIS (مطالعة موردی، دهستان کهک). نشریة علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورة یازدهم، شمارة 1، ص 73- 83.
آل‌شیخ، ع.؛ همراه، م.؛ هلالی، ح.؛ فاتحی، ع. (1383). کاربرد GIS در بیلان منابع آب زیرزمینی دشت تالش. نشریة علوم جغرافیایی، جلد 3، شمارة 3 و 4، ص 99-118.
پاپلی‌یزدی، م. ح.؛ سقایی، م. (1386). گردشگری (ماهیت و مفاهیم). چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران.
جهانیان، م.؛ نادعلی‌پور، ز. (1388). مدیریت گردشگری (تعریف، ماهیت و اجزا). سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
حناچی، س.؛ غزنوی، م. (1388). برنامه‌ریزی سبزراه‌ها: از برنامه‌ریزی محلی تا برنامه‌ریزی جامع مسیرهای چندمنظورة ملی. نشریة - پژوهشی هویت شهر، سال سوم، شمارة 4، ص 59-70.
درام، ا.؛ مور، ا. (1388). مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی و مدیریت اکوتوریسم. ترجمة محسن رنجبر، انتشارات آییژ، تهران.
رستنده، ا. (1388). مقدمه‌ای بر معیارهای برنامه‌ریزی سبزراه در مناطق کوهستانی حومة شهری در غرب ایران. فصلنامة علوم محیطی، شمارة 6، ص 1-18.
رمضانی‌پور، م.؛ روشنی، م.؛ پوررمضان، ع. (1390). ارزیابی مکان‌های مناسب طبیعت‌گردی با تکنیک سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: منطقة دیلمان). چشم‌انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، سال ششم، شمارة 16، ص 70- 83.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان (1389). سالنامة آماری استان گیلان 1389. رشت، معاونت برنامه ریزی استان گیلان.
سجادیان، ن.؛ سجادیان، م. (1390). قابلیت‌های اکوتوریسم روستایی در مازندران (پهنه‌بندی، مدیریت، حفظ و توسعه). دو فصلنامة مدیریت شهری، شمارة 27، ص 59-78.
سلیمانی، ع. (1386). مطالعةتطبیقیصنعتگردشگریدرایرانوترکیه. مجلة بررسی‌های اقتصادی، شمارة 23، ص 74-79.
شعبانی، ن. (1385). برنامه‌ریزی سبزراه: تلفیق تفرج و حفاظت از منظر شهری. نمونة موردی: رود درکة تهران. فصلنامة علوم محیطی، شمارة 11، ص 65-75.
شیروانی، ا.؛ ناظم‌السادات، م. ج. (1391). پهنه‌بندی بارش در ایران با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی و تحلیل خوشه‌ای. تحقیقات منابع آب ایران، سال هشتم، شمارة 1، ص 81-85.
صفاری، ا.؛ قنواتی، ع.؛ صمیمی‌پور، خ. (1391). شناسایی پهنه‌های مستعد توسعة اکوتوریسم در شهرستان کازرون. نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شمارة 26، ص 147-160.
ضیایی، م.؛ بنی‌کمالی، س.؛ شریفی کیا، م. (1390). ارزیابی توان اکولوژیکی و اولویت‌بندی پهنه‌های مستعد اکوتوریسم (مورد مطالعه: شهرستان مینودشت). مدرس علوم انسانی- برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دورة 15، شمارة 4، ص 109-128.
قاسمی، ا. (1388). برنامه‌ریزی کالبدی حوزه‌های گردشگری روستایی. انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.
کارگر، ع.؛ صباحی، م. (1375). طرح پژوهشی توسعة صنعت توریسم در شهرستان تالش. محل اجرا: فرمانداری تالش.
مخدوم، م. (1390). شالودة آمایش سرزمین، چاپ دوازدهم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
مرادبخش، ل. (1375). اوضاع جمعیتی و بستر جغرافیایی آن در شهرستان تالش. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، استاد راهنما: پرویز کردوانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرری.
Alaeddinoghlu, F. and Selkuk can, A. (2011), Identification and classification of nature-based tourism resources: western Lake Van, Turkey, Procedia Social and Behavioral Science 19, pp. 198 – 207.
Ale sheikh, A., Motahari, S., Khoshnam, H., Ganjali, L. and Pahlevan A. (2009), Environmental planning using the planning process and GIS (Case study: Kahak Rural district, Environmental Science and Technology Quarterly, No. 1, pp. 73 – 83.
Ale sheikh, A., Hamrah, M., Helali, H. and Fatehi A. (2004), GIS Application on Talesh plain ground water balance, Geographical science Quarterly, No. 3 & 4, pp. 99- 118.
Bunruamkaew, Kh. (2012), Site suitability evaluation for ecotourism using GIS & AHP: A case study of Surat Thani Province, Thailand. PhD. Thesis, School of Life and Environmental Science, the University of Tsukuba.
Chang, Q., Li, X., Huang, X. and Wu, J. (2012), A GIS-based green infrastructure planning for sustainable urban land use and spatial development, Procedia Environmental Science 12, pp. 491-498.
Dinpashah, Y., Fakheri Farda, A., Moghaddam, M., Jahanbakhsh, S. and Mirnia, M. (2004), Selection of variables for the purpose of regionalization of Iran′s precipitation climate using multivariate methods, Journal of Hydrology, 297 (1), pp. 109-123.
Drumm, A., Moore, A. (2009), Introduction to Ecotourism Planning and Management, Ayeezh, Tehran.
Hanachi, S. and Qaznavi, M. (2009), Planning of green ways: From the local planning to the comprehensive planning of national multiple pathways, The Identity of City, No. 6, pp. 59- 70.
http://media.unwto.org/en/press-release/2012-05-07/international-tourism-receipts-surpass-us-1-trillion-2011
http://www.gchto.ir/main/pages/astan-6afilan/talsh.php
http://www.irimo.ir/
Jahanian, M. and Nadealipour, Z. (2009), Tourism Management (Definition, nature and components), Jahad Daneshgahi, Tehran.
Kargar A. and Sabahi, M. (1996), Research projects of Development of tourism in Talesh County.
Makhdoum M. (2011), Foundation of Land Use Planning, Tehran University, Tehran.
Management and Planning Organization of Gilan (2010), Statistical Yearbook of Gilan 2010, Rasht, Department of Planning of Gilan Province.
Morad Bakhsh, L. (1996), Demographic and Geographical Situation of Talesh County, M.Sc Thesis, the Islamic Azad University of Shahre Ray Branch.
Papoli yazdi, M.H., Saghayee, M. (2007), Tourism (nature and Concepts), Samt, Tehran.
Qasemi, I. (2009), Spatial planning of rural tourism areas, Bonyad Maskan Enghelab Eslami, Tehran.
Ramezani pour M., Roshani M. and Por Ramezan, I. (2011), Evaluation of Suitable Sitess for Ecotourism with GIS techniques (Case Study: Deylaman District), Geographical Perspective (Humanities Studies), No. 16, pp. 70- 83.
Rastande, A. (2009), Introduction to planning of green way in mountainous areas of suburban in the West of Iran, Environmental Science Quarterly, No. 6, pp. 1- 18.
Safari, A., Ghanavati, E. and Samimi pour, KH. (2012), Identifying Ecotourism Regions in Kazeroon, Journal of Geographical Sciences, No. 26, pp. 147 – 160.
Sajjadian, N. and Sajjadian, M. (2011), Rural Ecotourism Capabilities in Mazandaran (Classification- Preservation & Development), Urban Management, No. 27, pp. 59-78.
Shabani, N. (2006), planning of Green way: combination of recreation and protection from the urban point of view. Case study: Darake river in Tehran, Environmental Science, No. 11, pp. 65-75.
Shirvani, A. and Nazem Olsadat, M. (2012), Zoning of Precipitation in Iran using Principal component analysis and Cluster Analysis, Iran Water Resources Research, No. 1, pp. 81- 85.
Soleimani, A. (2007), Comparative Study of Tourism in Iran and Turkey, Journal of Economic Surveys, No. 23, pp. 74- 79.
www.amar.org.ir
Ziaee, M., Bani Kamali, S. and Sharifi kia, M. (2011), Assessment and prioritization of Suitable Ecological zones (Case Study: Minoodasht County), Modarese Olume Ensani Journal, No. 4, pp. 109 – 128.